Bartoneloza to tajemnicza choroba, która może zaskoczyć nawet najbardziej czujne osoby. Wywoływana przez bakterie z rodzaju Bartonella, znana jest z tego, że potrafi przybierać różne formy, w tym gorączkę kociego pazura. Ciekawostką jest, że te bakterie są nie tylko przenoszone przez pchły czy kleszcze, ale również przez kontakt z zarażonymi zwierzętami, co czyni je wyjątkowo niebezpiecznymi w codziennym życiu. Osoby z obniżoną odpornością stają przed poważnym zagrożeniem, ponieważ bartoneloza może prowadzić do groźnych komplikacji zdrowotnych. Jakie są jej objawy i jak wygląda diagnostyka? To pytania, które zadaje sobie coraz więcej ludzi, zwłaszcza w obliczu rosnącej liczby przypadków tej choroby.

Bartoneloza – choroba wywoływana przez bakterie Bartonella

Bartoneloza to zbiorcza nazwa dla chorób wywoływanych przez bakterie z rodzaju Bartonella, przenoszonych przez zwierzęta. Te mikroorganizmy, prowadzące swój żywot wewnątrz komórek, szczególnie upodobały sobie czerwone krwinki oraz komórki wyściełające naczynia krwionośne.

Choć znanych jest ponad 20 gatunków bakterii Bartonella, to niemal połowa z nich stanowi potencjalne zagrożenie dla człowieka. Wśród bartoneloz wyróżniamy szereg schorzeń, z których najbardziej znana jest choroba kociego pazura. Do tej grupy należą również bakteryjna naczyniakowatość, choroba Carriona oraz gorączka okopowa.

Do zakażenia dochodzi poprzez stawonogi, takie jak kleszcze, pchły i wszy, które żerują na krwi zainfekowanych zwierząt. Dodatkowo, ryzyko infekcji istnieje również w przypadku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem.

Osoby z obniżoną odpornością są szczególnie podatne na zakażenie bakteriami Bartonella. W ich przypadku infekcja może przebiegać ciężej i prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, takich jak zapalenie wsierdzia.

Jakie są objawy i diagnostyka bartonelozy?

Bartoneloza objawia się szeregiem symptomów, których charakter zależy od gatunku bakterii wywołującej infekcję. Początkowo mogą wystąpić zmiany skórne, którym towarzyszy gorączka i silne bóle głowy. Nierzadko pojawiają się również bóle mięśni oraz uczucie osłabienia, utrudniające codzienne funkcjonowanie.

Pacjenci często skarżą się na chroniczne zmęczenie, które nie ustępuje nawet po odpoczynku. Możliwe są także stany podgorączkowe oraz symptomy przypominające grypę, co może utrudniać szybką diagnozę. W niektórych przypadkach pojawiają się objawy neuropatyczne, nasilające bóle głowy, zaburzające koncentrację i wpływające negatywnie na stabilność emocjonalną, prowadząc do wahań nastroju, a nawet objawów depresyjnych.

W diagnostyce bartonelozy kluczowy jest szczegółowy wywiad medyczny oraz badania laboratoryjne krwi. Pozwalają one na wykrycie obecności przeciwciał, które organizm wytwarza w odpowiedzi na infekcję. Testy serologiczne, takie jak IFA, ELISA i Western Blot, odgrywają tu istotną rolę, ponieważ umożliwiają identyfikację specyficznych przeciwciał IgG i IgM.

Dodatkowo, istotne jest badanie PCR, które pozwala na wykrycie DNA bakterii bezpośrednio we krwi pacjenta. Cały proces diagnostyczny, od momentu pojawienia się pierwszych objawów do postawienia ostatecznej diagnozy, może trwać do dwóch tygodni.

Jakie są czynniki ryzyka i grupy narażone na bartonelozę?

Bartoneloza to choroba, której ryzyko zakażenia wzrasta przy bliskim kontakcie ze zwierzętami przenoszącymi patogeny, szczególnie po ukąszeniach kleszczy i pcheł. Na infekcję najbardziej narażone są dzieci w wieku od roku do piętnastu lat, choć osoby starsze również znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka.

W Polsce diagnozę bartonelozy najczęściej słyszą młodsi pacjenci, stanowiący aż 80% wszystkich przypadków. Osoby z obniżoną odpornością są bardziej narażone na ciężki przebieg choroby oraz wystąpienie potencjalnych powikłań. Z tego powodu odpowiednia profilaktyka odgrywa kluczową rolę w ochronie przed tą infekcją.

Co to jest gorączka kociego pazura – forma bartonelozy?

Choroba kociego pazura, znana również jako jedna z odmian bartonelozy, jest infekcją bakteryjną wywoływaną przez *Bartonella henselae*. Zazwyczaj zarażamy się nią poprzez kontakt z kotem, najczęściej w wyniku zadrapania lub ugryzienia.

W miejscu zadrapania może pojawić się niewielki guzek lub pęcherzyk, co jest jednym z pierwszych symptomów. Co więcej, po upływie od jednego do trzech tygodni od incydentu, często obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych, co powinno wzbudzić naszą czujność.

Rozpoznanie choroby opiera się przede wszystkim na szczegółowym wywiadzie lekarskim. Uzupełnieniem diagnostyki są badania serologiczne, które pozwalają potwierdzić obecność specyficznych przeciwciał skierowanych przeciwko *B. henselae*.

Jak wygląda leczenie i profilaktyka bartonelozy?

Terapia bartonelozy opiera się przede wszystkim na antybiotykach, a kluczową rolę w zapobieganiu odgrywa unikanie ukąszeń owadów. Dobór konkretnego antybiotyku jest uzależniony od ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz rodzaju bakterii odpowiedzialnej za infekcję.

W leczeniu bartonelozy często stosuje się azytromycynę, doksycyklinę, a także rifampicynę. Przykładowo, antybiotyki z grupy tetracyklin są powszechnie wykorzystywane w terapii gorączki okopowej.

Prewencja bartonelozy skupia się na unikaniu kontaktu z kleszczami i pchłami. Skutecznym rozwiązaniem jest:

• stosowanie repelentów,
• noszenie odzieży ochronnej, szczególnie podczas pobytu na terenach, gdzie występowanie tych owadów jest częste,
• dokładne sprawdzanie skóry po powrocie z takich obszarów.

Warto wiedzieć, że nie każda infekcja bartonellą wymaga interwencji lekarskiej, ponieważ w niektórych przypadkach organizm sam radzi sobie z zakażeniem. Niemniej jednak, poważniejsze przypadki bezwzględnie wymagają leczenia antybiotykami, które dobierane jest indywidualnie do potrzeb każdego pacjenta.